Fysiotherapie en oncologie

Fysiotherapie speelt een cruciale rol in de multidisciplinaire behandeling van patiënten met kanker. Deze therapie richt zich op het verbeteren van de fysieke functie, het verminderen van pijn en vermoeidheid, en het bevorderen van de algehele kwaliteit van leven. Dit artikel biedt een overzicht van de wetenschappelijke basis en de klinische toepassingen van fysiotherapie bij oncologie.

Fysiologie

Kanker en de Impact op het Lichaam

Kanker en de behandelingen zoals chirurgie, chemotherapie, en radiotherapie hebben ingrijpende effecten op het lichaam. Deze kunnen leiden tot spierzwakte, vermoeidheid, verminderde mobiliteit, en lymfoedeem. Fysiotherapie richt zich op het mitigeren van deze bijwerkingen door middel van gerichte oefenprogramma's en technieken.

Het Belang van Beweging

Onderzoek toont aan dat regelmatige fysieke activiteit talrijke voordelen heeft voor kankerpatiënten, waaronder verbeterde cardiorespiratoire functie, spierkracht, en algehele fitheid. Daarnaast kan beweging de kans op terugval verminderen en de overleving verbeteren. De fysiotherapeut speelt een sleutelrol in het opstellen van veilige en effectieve oefenprogramma's die zijn afgestemd op de individuele behoeften van de patiënt.
 

Revalidatie

Prehabilitatie

Prehabilitatie verwijst naar het optimaliseren van de fysieke en psychologische conditie van patiënten vóór een grote medische ingreep zoals een operatie. Bij kankerpatiënten kan prehabilitatie helpen om de herstelperiode te verkorten en de uitkomsten na de operatie te verbeteren. Fysiotherapie in dit stadium kan bestaan uit aerobe oefeningen, krachttraining, en ademhalingsoefeningen.

Rehabilitatie na Behandeling

Postoperatieve fysiotherapie richt zich op het herstel van mobiliteit en functionaliteit, pijnmanagement, en het aanpakken van specifieke problemen zoals littekenweefsel en bewegingsbeperkingen. Bij patiënten die chemotherapie of radiotherapie hebben ondergaan, kan fysiotherapie helpen bij het omgaan met vermoeidheid, neuropathie, en cardiale complicaties.

Lymfoedeem Management

Lymfoedeem, een vaak voorkomende bijwerking van kankerbehandeling, wordt gekenmerkt door zwelling van de ledematen als gevolg van een verstoorde lymfeafvoer. Fysiotherapeuten gebruiken technieken zoals manuele lymfedrainage, compressietherapie, en specifieke oefeningen om de symptomen van lymfoedeem te beheersen en te verminderen.

Pijnbeheersing

Chronische pijn is een veelvoorkomend probleem bij kankerpatiënten. Fysiotherapeuten kunnen een breed scala aan technieken gebruiken om pijn te beheersen, waaronder therapeutische massage, elektrotherapie, en oefentherapie. Het doel is om pijn te verminderen, de mobiliteit te verbeteren, en de kwaliteit van leven te verhogen.

Oefening en Overleving

Diverse studies hebben aangetoond dat regelmatige fysieke activiteit de overlevingskansen van kankerpatiënten kan verbeteren. Een meta-analyse door Courneya et al. (2014) toonde aan dat fysieke activiteit geassocieerd is met een vermindering van het sterfterisico bij borstkanker- en colorectale kanker-patiënten.

Vermindering van Vermoeidheid

Vermoeidheid is een van de meest gemelde symptomen bij kankerpatiënten. Onderzoek door Mustian et al. (2017) wees uit dat oefenprogramma's significant kunnen bijdragen aan de vermindering van kankergerelateerde vermoeidheid. Aerobe oefeningen en krachttraining blijken bijzonder effectief te zijn.

Kwaliteit van Leven

Studies bewijzen dat fysiotherapie en gerichte oefenprogramma's de kwaliteit van leven van kankerpatiënten aanzienlijk kunnen verbeteren. Mishra et al. (2012) vonden dat patiënten die regelmatig aan lichaamsbeweging deden, beter scoorden op schalen voor lichamelijk functioneren, sociale functioneren, en algemeen welzijn.
  Fysiotherapie is een essentieel onderdeel van de oncologische zorg, met bewezen voordelen voor de fysieke functie, pijnbeheersing, en algehele kwaliteit van leven. Door middel van gerichte prehabilitatie en rehabilitatieprogramma's kunnen fysiotherapeuten kankerpatiënten helpen om hun fysieke conditie te optimaliseren en de negatieve effecten van de behandeling te minimaliseren. Verdere wetenschappelijke studies zijn nodig om de mechanismen achter deze voordelen beter te begrijpen en de effectiviteit van specifieke interventies te verfijnen. Naar boven